Rezerwat przyrody Fokstumyra (Norwegia)
Ptasie bagna, najstarszy obszar chroniony w Norwegii.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Obszar: 18,2 km2
Rok założenia: W 1923 roku jako pierwszy w Norwegii obszar o powierzchni 7,5 km2 objęty został ochroną. W 1969 Fokstumyra stał się rezerwatem przyrody, powiększony w 2002 roku do 18,2 km2, z czego 58% powierzchni to bagna, 22% lasy, 15% wrzosowiska i 5% woda.
Położenie: W południowej Norwegii, niecałe 10 kilometrów na północ od Dombås, przy drodze E6. Rezerwat położony jest na dnie szerokiej, płaskiej doliny, otoczonej przez wysokie góry Dovre. Bagna znajdują się na wysokości 940-960 metrów n.p.m. i rozciągają na długości 10 kilometrów, na zachód od gospodarstwa rolnego Fokstugu do jeziora Vålå.
Charakterystyka:
Polowania na ptaki, wybieranie jajek z gniazd i budowa kolei w latach 1916-17 spowodowały duże szkody w środowisku. Na terenie Fokstumyra wyginęły wówczas bataliony, dubelty i biegusy płaskodziobe. Obecnie zaobserwowano tu 148 gatunków ptaków, z których 76 to gatunki gniazdujące, a 32 wodne.
Charakterystyczne dla Fokstumyra są duże obszary bagien, przedzielone wrzosowiskami, brzozowymi zagajnikami, leśnymi bagnami, stawami i meandrującymi rzekami Løken i Åe (Folle) które wpadają do jeziora Vålå. Na południowym zachodzie są charakterystyczne, duże, długie morenowe grzbiety pokryte brzozami i porostami. Jest to rzadkość w południowej Norwegii.
Flora i fauna:
Ekosystem rezerwatu Fokstumyra stwarza dobre warunki dla gniazdowania wielu pospolitych i rzadkich gatunków ptaków. W okresie migracji odpoczywają tu takie ptaki jak np. ogorzałka, lodówka, uhla, markaczka (kaczka czarna). Do gniazdujących ptaków wodnych należą: nur czarnoszyi, cyraneczka, kaczka krzyżówka, kaczka świstun, czernica, kaczka rożeniec, szlachar (tracz długodzioby), płatkonóg szydłodzioby, brodziec piskliwy.
Na otwartych obszarach bagiennych przebywają takie ptaki jak: żuraw, kszyk, krwawodziób, łęczak (brodziec leśny), kwokacz, czajka, potrzos. Bataliony można zobaczyć na północnym zachodzie od wieży obserwacyjnej w Søre Horrtjønn.
W gęstych zaroślach wierzbowych na grzęzawiskach zaobserwować można: uszatkę błotną (sowa błotna), podróżniczka, pokrzywnicę, droździka i piegżę. W brzozowym lesie do najliczniejszych gatunków należą: pleszka, jer, kukułka, pardwa, muchołówka szara, czeczotka, drzemlik, i piecuszek, a na otwartych wrzosowiskach kulik mniejszy, siewka złota, czy poświerka szponiasta. Z drapieżnych ptaków wymienić można błotniaka zbożowego i pustułkę.
Na bagnach chętnie przebywają też łosie.
Dojazd:
Z Oslo drogą E6 do Dombås, następnie około 10 km do gospodarstwa rolnego Fokstugu przy stacji kolejowej.
Trasy turystyczne:
Dla turystów przygotowano 7 kilometrów oznaczonych ścieżek i wieżę obserwacyjną. Na szlakach rezerwatu wolno przebywać od godziny 7 do 23, a od 1 maja do 1 sierpnia nie wolno schodzić z wyznaczonych ścieżek. Przy gospodarstwie rolnym Fokstugu można zaparkować samochód i dalej drogą dojść do stacji kolejowej Fokstugu, gdzie zaczyna się oznaczony szlak pieszy o długości 7 kilometrów. W odległości 2,5 kilometra od gospodarstwa rolnego Fokstugu znajduje się wieża obserwacyjna. Stoi ona w świetnym miejscu dla obserwacji ptaków.
![]() |
Opis rezerwatu przyrody i okolic z mapką w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007 |
