Rezerwat przyrody Goksøyrmyrane (Norwegia)

Ptasia wyspa Runde, ostoja ptaków.

Obszar: 6,4 km²
Rok założenia: 1996
Położenie: Na południowy zachód od Ålesund w archipelagu Sørøyane. Runde jest na południu jedną z większych norweskich wysp ptasich.

Charakterystyka:

Najwyższy punkt wyspy wznosi się 333 m n.p.m. Runde zamieszkuje 160 osób i ... 500 tysięcy ptaków morskich. Większość z nich gnieździ się w ogromnych koloniach na skalnym klifie o wysokości 250 metrów na zachodniej stronie wyspy. Runde ma wyjątkową rozmaitość gatunków ptaków, głównie morskich gnieżdżących się w koloniach.

Na stromych stokach i zielonych polach pasą się Renifery, a w morzu żyją foki, morświny i olbrzymia ilość ryb którymi karmią się tysiące ptaków.

W okresie od 15 marca do 31 sierpnia dostęp na tereny lęgowe ptaków jest zabroniony. Można poruszać się tylko oznaczonymi ścieżkami do miejsc oznaczonych tabliczkami. Granice obszarów chronionych oznaczane są kamieniami i słupkami. Nie wolno podchodzić blisko do dorosłych ptaków, piskląt i gniazd.

Na wyspie Runde oprócz Rezerwatu Przyrody Goksøyrmyrane znajdują się 3 obszary siedlisk ptaków objęte ścisłą ochroną:
 1. Północne zbocza Runde.
 2. Zachodnie klify Runde.
 3. Kløfjellet i Hellestien.

Flora i fauna:

Ogółem stwierdzono na wyspie występowanie ponad 220 gatunków ptaków. Najbardziej liczne są maskonury, ulubieńcy turystów, których jest ponad 100 tysięcy par. Trudno zobaczyć ich gniazda, gdyż schowane są w jamach i dziurach w ziemi. Mewa trójpalczasta tworzy drugą olbrzymią kolonię, około 50 tysięcy par. Największy ze wszystkich mieszkańców klifu to piękny biały głuptak, z białymi i pomarańczowymi pasami na głowie. Kolonia w Rundebranden liczy około 2500 par i jest największą i najstarszą w Norwegii, jedną z 40 kolonii białych głuptaków na świecie. Trzy kolejne najliczniejsze gatunki ptaków na wyspie to nurzyki podbielałe, fulmary i alki krzywonose. Miejsca lęgowe ma tu 8000 par nurzyka podbielałego, jedna z większych kolonii w południowej Norwegii. Najstarsza i największa w kraju kolonia fulmara, licząca 5500 par, oraz największa w kraju kolonia alki przypominającej pingwina, w liczbie 3000-3500 par. Poza tym spotkamy tu 1500 par kormoranów czubatych, 100 par nurników, skupisko skuy, edredonów i oharów. Na bujnych łąkach i torfowiskach płaskowyżu ponad klifami mają swoje gniazda rybitwy i agresywne wydrzyki, atakujące każdego zbliżającego się intruza. Orły bieliki, sokoły wędrowne i sowy odwiedzają wyspę w celu polowania, podczas gdy kruk pożywia się jajami i młodymi ptakami. Z innych ptaków można wymienić jeszcze takie jak: nur lodowiec, nawałnik burzowy, burzyk wielki, tracz długodzioby, białozór, pardwa, cietrzew, derkacz, ostrygojad, kamusznik, kszyk, mewa żółtonoga i mewa siodłata.

Dojazd:

Z Nordfjord (Maurstad) drogą 61, krótka przeprawa promem z Koparnes do Årvik. Drogą 61 dojedziemy także z Ålesund, z krótką przeprawą promową z Sulesund do Hareid.

Birdwatching, czyli podglądanie ptaków

Tak wielkie, wielotysięczne kolonie ptaków morskich mogą powstać tylko tam, gdzie spełnione są dwa warunki: łatwy dostęp do obfitego pożywienia i dostateczna ilość bezpiecznych miejsc lęgowych.

Po dokładniejszej obserwacji można zauważyć, że najniższe piętro skał zajmują gniazda mew trójpalczastych, wyżej nurzyki, jeszcze wyżej gdzie występuje torfowy grunt i miejsca porośnięte trawą zajmują maskonury, a na górze płaskowyżu duże mewy i wydrzyki. Między nimi półki skalne zajmują alki krzywonose, nurniki i kormorany czubate. Mewy trójpalczaste budują gniazda z glonów morskich, w miejscach gdzie nie ma konkurencji innych ptaków. Nurzyki są kiepskimi lotnikami i mogą wylądować jedynie podlatując ślizgiem od dołu na półki skalne. Tam też składają swoje stożkowate jaja, które dzięki swojej budowie nie spadają z tych półek. Podobne problemy z lądowaniem mają maskonury. Jednak ich gniazda to głębokie nory lęgowe w szczelinach skał lub wykopane w gruncie. Dlatego gnieżdżą się jeszcze wyżej, gdzie między skałami znajduje się torfowy grunt. Natomiast na górze płaskowyżu gnieżdżą się drapieżne mewy i wydrzyki, których pożywieniem są jaja i pisklęta ptaków gnieżdżących się w kolonii na skałach.

Dużo wrażeń dostarcza oglądanie klifu wyspy od strony morza. W okresie letnim wycieczki małym statkiem dookoła wyspy odbywają się codziennie, jeżeli pozwala na to pogoda. Łódź dopływa do „zielonej laguny" i odwiedza jaskinie w Branden, mija skały Kvalneset, gdzie zostały znalezione "skarby wyspy Runde”. Wycieczka trwa około 2,5 godzin.

Każdego wieczoru organizowane są też rejsy statkiem połączone z łowieniem ryb i „foczym safari”. Statek dopływa do Grasøyane gdzie jest kolonia 50 fok szarych i fok pospolitych.

Szczegółowy opis wyspy i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007

Komentarze i opinie: