Park Narodowy Jostedalsbreen (Norwegia)

Największy lodowiec na kontynencie europejskim.

Obszar: 1310 km², z czego 487 km² pokrywa lodowiec.
Rok założenia: 1991.
Położenie: w okręgu Sogn og Fjordane na zachodnim wybrzeżu w południowej Norwegii.

Charakterystyka:

Krajobraz dookoła Jostedalsbreen charakteryzuje się dużymi kontrastami. W niewielkich odległościach od siebie znajdują się spektakularne fiordy, bujnie ukształtowane doliny z gospodarstwami rolnymi i tradycyjnym krajobrazem rolniczym, oraz lodowce i jałowe góry ze szczytami o wysokości do 2000 metrów. Najwyższy szczyt Lodalskåpa leżący w północnej części parku ma wysokość 2083 metrów. Wynikiem ogromnej rozpiętości typów środowiskowych są duże różnice w lokalnych strefach klimatycznych. Na niższych, lesistych pochyłościach rosną rośliny ciepłolubne, kiedy niedaleko na wysokości 1500 metrów rosną rośliny arktyczne i alpejskie. Charakterystyczne dla tego obszaru są bystre potoki, rzeki i wodospady spływające kaskadami w dół stromych zboczy do głębokich dolin, zwłaszcza w okolicy Loen. Z czapy lodowca z wysokości 300 do 2000 metrów spływają do głębokich dolin 22 jęzory lodowe. Jostedalsbreen jest największym lodowcem na kontynencie Europy. Czapa lodowca rozciąga się na długości 60 kilometrów. Na terenie parku jest też wiele mniejszych, oddzielnych lodowców. Najbardziej znane jęzory lodowca to Nigardsbreen, Bergsetbreen, Austerdalsbreen i Briksdalsbreen. Najgrubsza część lodowca Jostedal osiąga 600 metrów. Masy lodu są w nieustannym ruchu, co stwarza nieprzewidywalne zagrożenia w postaci nowych szczelin, lawin i odrywania się wielkich bloków lodu (cielenia się lodowca).

W przeszłości przez wielki lodowiec Jostedal prowadziły ważne szlaki handlowe, łączące zachodnie doliny i fiordy z dzielnicami w środkowej i południowo wschodniej Norwegii. Dzisiaj jest to niemożliwe, gdyż lodowiec zmniejszył się, jest bardziej stromy i ma wiele szczelin.

Flora i fauna:

Chociaż dolina Jostedalen otoczona jest wysokimi górami, występuje tu duża rozmaitość fauny i flory, która rozwinęła się w ciągu ostatnich 8-9 tysięcy lat. Dolina zalesiona jest przez olchę, brzozę i sosnę. Także wiele gatunków krzewów, wrzosów i innych kwitnących roślin, a także paproci i mchów opanowało ten obszar po wycofaniu się lodowca. Żyją tu duże zwierzęta, takie jak niedźwiedź brunatny, łoś, jeleń.

Dojazd:

Z Oslo szosą E16, później drogą nr 5. W Sogndal w prawo drogą 55 do miejscowości Gaupne, skąd w lewo drogą 604 do Breheimsenteret. Po drodze są dwie krótkie przeprawy promowe w poprzek najdłuższego fiordu w Norwegii – Sognefjord (220 km).

Trasy turystyczne:

Stare trasy turystyczne w dolinach dookoła lodowca, takie jak Oldeskardet i Supphelleskardet dostarczają wielu mocnych wrażeń. Dookoła całego lodowca jest wiele miejsc, z których można odbyć krótkie wycieczki piesze do poszczególnych jęzorów. Są to przeważnie dość łatwe trasy, dostępne dla każdego i bardzo atrakcyjne. Najbardziej popularne ścieżki piesze prowadzą do jęzorów Briksdalbreen i Nigardsbreen, który leży w Rezerwacie Przyrody Nigardsbreen sąsiadującym parkiem narodowym. W centrum informacji Breheimsenteret można zarezerwować wycieczki z przewodnikiem na lodowiec Nigardsbreen i wykupić bilety. W pobliżu znajduje się hotel i kemping.

Także w Briksdal jest kemping i ośrodek informacji, gdzie można wykupić wycieczki piesze i wspinaczkowe na lodowiec. W 2006 r. jęzor lodowca Briksdalsbreen stracił 50 metrów lodu w ciągu kilku miesięcy. Najnowsze pomiary wykazały, że lodowiec ten w całym 2006 r. wycofał się o 146 m i może być w niebezpieczeństwo jego oderwania od górnej czapy lodu. Z powodu tego wydarzenia wspinaczki na lodowiec zostały odwołane.

Wycieczki piesze na lodowiec są bardzo niebezpieczne, wymagają specjalnego wyposażenia. Doświadczeni przewodnicy oferują wycieczki o różnym stopniu trudności, nawet dla dzieci od 6 lat. W cenie biletu jest także wyposażenie: buty, raki, czekan, liny. Łatwy jednogodzinny spacer po lodowcu dla całej rodziny kosztuje 150 NOK za osobę dorosłą i 80 NOK za dziecko. Kto woli wspinać się w mniejszych grupach na trudnodostępne części lodowca Nigard, może wybrać wycieczkę 5. godzinną za 400 do 600 NOK. Bardziej odważni turyści mogą wykupić wspinaczkę na lodowiec, ale wymagana jest rezerwacja, co najmniej jeden dzień wcześniej lub przez internet np. jeszcze przed wyjazdem do Norwegii.

Jeżeli ktoś zapragnie jeszcze większych atrakcji, może wybrać się kajakiem na jezioro Styggevatnet lub Tunsbergdal w prawdziwie arktycznym krajobrazie. Tu nie tylko zobaczymy góry lodowe, ale będziemy wiosłowali pomiędzy nimi i przy odrobinie szczęścia zobaczymy duże bloki lodu odrywające się od lodowca i wpadające do wody, czyli cielenie się lodowca. Po wiosłowaniu jeszcze spacer na pobliski szczyt nagrodzi nas najpiękniejszymi widokami w Jostedalsbreen. Taka przyjemność trwa 6 godzin i kosztuje około 650 NOK. Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja, np. przez internet, gdyż są lata w których jeziora te nie rozmarzają.

Warto samochodem dojechać do zapory na jeziorze Styggevatnet. Wąska asfaltowa droga od Breheimsenteret prowadzi w górę doliny Jostedalen, mija wylot doliny Fabergstolsgrandane, a następnie wspina się serpentynami ostro w górę do zapory położonej 1200 metrów n.p.m.. Przy końcu drogi mijamy kilkumetrowe zaspy śnieżne na jej poboczu. Od parkingu jest kilkaset metrów pieszo do korony zapory z której w odległości 6 kilometrów widać lodowiec na drugim końcu jeziora Styggevatnet.

Lodowce Bøyabreen i Supphellebreen.
Tylko kilka minut drogi jest od szosy nr 5 między Fjærland i Lunde do dwóch jęzorów lodowca Jostedalsbreen: Bøyabreen i Supphellebreen. Są one szczególnie warte zobaczenia ze względu na ich niezwykłość. Bøyabreen jest najszybciej poruszającym się lodowcem w Norwegii. Lód przesuwa się w dół zbocza z prędkością 2 metrów dziennie! Natomiast potężny lodowiec Supphellebreen zadziwia ilością lodu, którego 3 miliony ton odrywa się w ciągu roku! Jak widać, są to szczególnie dynamiczne lodowce, a co za tym idzie, bardzo niebezpieczne. W żadnym wypadku nie należy podchodzić do nich zbyt blisko.

Szczegółowy opis parku i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007

Komentarze i opinie: