Park Narodowy Tyresta (Szwecja)
Pradawny las, tylko 20 km od centrum Sztokholmu.
|
|
|
|
Obszar: 20 km2
Rok założenia: 1993.
Położenie: 20 kilometrów na południowy-wschód od Sztokholmu.
Charakterystyka:
Dla Szwedów krajobraz Tyresty może wydawać się banalny. Jednak wąskie skaliste doliny i wąwozy z kamienistymi pochyłościami wyżłobione przez lodowiec są dużą atrakcją dla obcokrajowców. Ten unikalny krajobraz w Europie znajduje się tylko w środkowej Szwecji i na południu Finlandii. Pagórkowaty krajobraz na skalnym podłożu jest w rzeczywistości pradawną równiną.
W mieszanych lasach Tyresty rosną olbrzymie sosny i jodły, z których wiele ma ponad 300 lat. Ich obecność wskazuje, że w lesie nie było ingerencji człowieka przez długi okres czasu. Skały i wielkie głazy pokryte są porostami, głównie hrobotkiem reniferowym.
Burze i pożary przyczyniają się do tworzenia wolnych obszarów, na których pradawny las może się odnawiać. W 1999 roku ponad 20% obszaru parku spłonęło w wyniku pożaru, spowodowanego prawdopodobnie przez nieuważnych turystów, którzy rozpalali grilla. Mimo dużych strat jest to nadal cudowny obszar leśny. Park Narodowy Tyresta jest jednym z największych dziewiczych lasów poza górzystym regionem Szwecji na granicy z Norwegią, z bogatą i unikalną florą i fauną.
Flora i fauna:
Pradawny las sosnowy w skalistym krajobrazie jest zjawiskiem niezwykłym w przyrodzie. W leśnym ekosystemie świerkowym spotkamy wiele delikatnych gatunków roślin zagrożonych w Szwecji, m.in. epifity leśne (porosty nadrzewne) jak np. mąkla rozłożysta. Na bagnach spotkamy rośliny głównie kojarzone z północną Szwecją, a na bardziej urodzajnej ziemi duże drzewa liściaste z bogatym podszyciem leśnym, gdzie rośnie np. czartawa drobna czy okazała paproć pióropusznik strusi.
Przyrodnicy naliczyli w tych lasach prawie 8 tysięcy gatunków zwierząt! Z większych ssaków występuje łoś, sarna, jeleń, zając bielak i kuna leśna. W parku gniazduje około 80 gatunków ptaków, co jest rzadkością w lasach iglastych. Głuszce, dzięcioły i sowy to charakterystyczne ptaki tych lasów. Na bagnach i moczarach gnieżdżą się rybołowy, krogulce, sójki, raniuszki i sóweczki.
Dojazd:
Do wsi Tyresta można dojechać samochodem ze Sztokholmu, jadąc na południe drogą 73 przez Handen i Brandenbergen. Do Tyresty dojeżdża także autobus nr 834 ze stacji kolejowej Handen lub ze stacji centralnej w Sztokholmie.
Szlaki piesze:
Teren jest łatwy do chodzenia i doskonały na wycieczki jednodniowe. W lesie jest bardzo dużo jagód, obok których trudno przejść obojętnie. W czasie odpoczynku jagody mogą być znakomitą przekąską.
Na szlaki piesze także można wyruszyć od strony wschodniej z Åva lub od północy z okolicy Alby, lub Nyfors. Główne wejście do parku znajduje się na północy wsi Tyresta, która leży na zewnątrz parku narodowego. Jest to najlepiej zachowana wioska w regionie Sztokholmu. Wiele zabudowań pochodzących z XVIII wieku jest zachowanych w oryginalnym stanie. Jest tu kawiarnia, mały sklep, punkty gastronomiczne, kwatery prywatne gdzie można przenocować.
W Parku Narodowym Tyresta i przylegającym rezerwacie przyrody jest 55 kilometrów oznaczonych szlaków pieszych. Turyści mogą podziwiać rozległy pradawny las, jeziora z imponującą klifową linią brzegową i dojść aż do Morza Bałtyckiego. Ścieżki, które zostały zniszczone przez ogień, biegną między wioską Tyresta i Åva, między jeziorami Arsjön i Stensjön, oraz dookoła jeziora Stensjön. Obecnie są one w pełni przywrócone i dostępne dla turystów. Można zobaczyć jak wygląda odnawianie się ekosystemu leśnego po wielkim pożarze.
|
Szczegółowy opis parku i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007 |
