Park Narodowy Sånfjället (Szwecja)
Legendarna kraina niedźwiedzi.
|
|
|
|
|
Obszar: 104,4 km2
Rok założenia: 1909, powiększony w 1989.
Położenie: Härjedalen, środkowa Szwecja, 15 km na południe od Hede.
Charakterystyka:
Sånfjället to samotny łańcuch górski pośrodku olbrzymich obszarów leśnych w Härjedalen. Kopuła góry jest widoczna na dziesiątki kilometrów dookoła. Obszar ten leży w suchej i surowej strefie klimatycznej, zimy są mroźne i ziemia jest przykryta śniegiem przynajmniej 6 miesięcy w roku. Górne partie masywu Sånfjället to nagie skały z małymi fragmentami pokrytymi rzadką roślinnością, a niżej pojedynczymi brzozami i lasami sosnowymi. Pięć szczytów przekracza wysokość 1000 metrów. Ich stoki od szczytów aż do linii drzew pokryte są ogromną ilością otoczaków powstałych w wyniku działania mrozu. Różnice wzniesień w granicach parku narodowego osiągają 800 metrów. Z najwyższego szczytu Högfjället o wysokości 1278 m n.p.m. jest bardzo rozległa panorama.
Oprócz pięknych krajobrazów turystów do parku przyciągają interesujące formy z ostatniej epoki lodowcowej. Dzisiaj są one nadal wyraźnie widoczne w dolinach górskich, jako ogromne suche rowy. Są to obszerne systemy glacjofluwialnych kanałów ukształtowanych przez wodę z szybko topniejącego czoła lodowca. Kanały te są wyraźnie widoczne, nawet z dużej odległości, na zboczach góry Högfjället aż do doliny Sododalen i na zachodnim zboczu góry Grasidan w górnej partii brzozowego lasu. Glacjofluwialne kanały przebiegają poziomo wzdłuż stoku jako olbrzymie rowy w równoległych odstępach. Średnia odległość między nimi wynosi około czterech metrów, a w najgłębszych miejscach głębokość kanałów osiąga 10-12 metrów. System glacjofluwialnych kanałów na górze Grasidan jest jednym z największych w kraju i był ważnym czynnikiem w decyzji o rozszerzeniu obszaru parku. Na północnej stronie góry Sånfjället znajdują się inne interesujące formacje – stożki otoczaków utworzone w wyniku działania mrozu. Inny przykład działania mrozu to symetryczne kamienne kręgi.
Flora i fauna:
Obszar Sånfjället jest pokryty śniegiem przez sześć miesięcy w roku. Czynniki te powodują, że w Sånfjället nie ma wielkiej rozmaitości gatunków roślin. Jednak duża rozpiętość wysokości terenu stwarza dużą rozmaitość środowisk. Najbujniejsza roślinność jest w dolinie Sododalen i wzdłuż rzeki Valmen, gdzie jest żyźniejsze podłoże z łupkowych skał osadowych.
Rośnie tam wysoki las świerkowy, w którym wiele starych drzew ma ponad 250 lat. Bliżej rzeki wąski pas lasu świerkowego jest zmieszany z brzozą, białą olchą i wierzbą, który rozciąga się aż do stoków gór, gdzie na wyżej położonym terenie drzewa iglaste zastępuje brzoza omszona. Ziemię pokrywają głównie różne trawy, a wśród bujnej roślinności spotkać można m.in. wierzbówkę kipczycę, modrzyk górski, kuklik zwisły. Specjalnością Sånfjället są dywany porostów, szczególnie różne chrobotki typu Cladonia, płucnice typu Cetraria i różne gatunki mchów. Tak duża różnorodność gatunków porostów jest rzadkością w Szwecji.
Obecnie prawdopodobnie na terenie parku przebywa około 20 niedźwiedzi. Turysta musi mieć wyjątkowe szczęście, aby zobaczyć te zwierzęta, gdyż są one bardzo płochliwe. Inne większe ssaki w parku to łosie i rysie.
Dojazd:
Samochodem z głównej drogi 45 w miejscowości Sveg skręcamy w lewo na drogę nr 84, w Hedeviken ponownie w lewo, szutrową drogą o długości około 14 km do Nyvallen, gdzie znajduje się schronisko i informacja turystyczna.
Trasy turystyczne:
W parku Sånfjället jest wiele oznaczonych pieszych szlaków turystycznych, które są dostępne przez cały rok. Dobre punkty wyjściowe na szlaki piesze to Nyvallen, Nysätern lub Dalsvallen, gdzie znajdują się parkingi i punkty informacji. U podnóża góry Sånfjället znajduje się Rezerwat Przyrody Nyvallen z „Nyvallens Fäbod”, letnim gospodarstwem rolnym które nadal jest użytkowane.
W Nyvallen w małym drewnianym domku znajduje się muzeum Parku Narodowego Sånfjället, pokazujące przyrodę i życie mieszkańców na tym terenie. Wstęp jest bezpłatny. Obok domku znajduje punkt wyjścia na szlaki piesze rezerwatu Nyvallen i do parku Sånfjället. Do wyboru jest kilka wariantów tras jednodniowych. Krótkie ale strome wejście prowadzi na Lillfjället. Dłuższa trasa okrąża góry Sånfjället, gdzie nie ma dużych różnic wysokości, lub krótsza ze stromymi podejściami, ale bardziej widokowa. Początkowo szlak prowadzi stromo pod górę na przełęcz przy Lillfjället. Cała trasa ma około 16 kilometrów i chociaż nie jest trudna, jest dość wyczerpująca.
|
Szczegółowy opis parku i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007 |
