Park Narodowy Skuleskogen (Szwecja)

Stale podnoszące się wybrzeże fiordowe.

Obszar: 29,5 km² wraz z przybrzeżnymi wodami, w tym na lądzie 23,6 km²
Rok założenia: 1984, powiększony w roku 1989.
Położenie: Park Narodowy Skuleskogen znajduje się w północnej części szwedzkiego Wysokiego Wybrzeża (Höga Kusten), około 40 kilometrów na południe od Örnsköldsvik.

Charakterystyka:

Jest to jedyne wysokie wybrzeże morskie na obszarze Szwecji. Pokryte naturalnym lasem sosnowym skaliste wzgórza rozdzielone są głębokimi dolinami w które wdziera się morze. Są to fiordy wyrzeźbione przez lodowiec. Drzewa porastające wzgórza tworzą charakterystyczną koronę wokół „łysych” tarczy kamienistych fragmentów terenu. Ląd wznosi się niemal 300 metrów nad poziom morza, skąd można podziwiać fantastyczne widoki. Teren jest bardzo urozmaicony, są tam skaliste tereny pokryte otoczakami, lasy, łąki, oraz bagna i stawy. Bogata jest też fauna i flora.

Park Narodowy Skuleskogen jest bardzo interesujący nie tylko ze względu na walory krajobrazowe, ale także ciekawą historię geologiczną. Podczas ostatniego zlodowacenia ogromny lodowiec pokrywał dużą część północnej Europy. Maksymalna grubość lodu wynosiła 3 kilometry, a jego stożek był zlokalizowany na obszarze Wysokiego Wybrzeża. Ogromna masa czapy lodowej wcisnęła skorupę ziemi 800 metrów poniżej dzisiejszego poziomu. Kiedy lód zaczął topnieć około 20 tysięcy lat temu, ciśnienie zmniejszało się i zanurzony teren bardzo szybko zaczął się podnosić, prawie 60 metrów w okresie 400 lat. Obecnie tempo podnoszenia się wybrzeża wynosi 8 mm rocznie.

Höga Kusten jest najwyższą na świecie linią brzegową powstałą po ostatnim zlodowaceniu. Szczyt Skuleberget leży 294 metry ponad obecnym poziomem morza i jest jednym z najwyższych punktów na linii brzegowej Höga Kusten. Całkowite podniesienie ziemi o 800 metrów jest niespotykane gdzie indziej na świecie. Dlatego w 2000 roku Höga Kusten zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrody UNESCO. Najbardziej niezwykłą formą geologiczną w Skuleskogen jest szczelina Slåttdalsskrevan, która ma 200 metrów długości, 40 metrów głębokości i 7 metrów szerokości. Powstała ona w wyniku erozji skał.

Praktyczne rady:

Podążając ścieżkami parku Skuleskogen idziemy po terenie, który jeszcze 9600 lat temu był pod powierzchnią wody. Warto zwrócić uwagę na pola gruzu skalnego na południowej i zachodniej stronie Slåttdalsmyren, które są wynikiem działalności morza około 9 tysięcy lat temu. Pochyłe stoki żwirowych pól to starożytna linia brzegowa, która pozostała po wycofaniu się morza w wyniku podnoszenia się terenu.

Dojazd:

Samochodem ze Sztokholmu, około 500 km autostradą E4 na północ do miejscowości Docksta. Droga dojazdowa do parku: od południowej strony przez miejscowość Käl, a od północnej przez Näske.

Trasy turystyczne:

W całym parku są łącznie 32 km oznakowanych szlaków turystycznych oraz trzy chaty noclegowe. Jest także kilka miejsc na rozpalenie ogniska, wiaty dla schronienia się przed deszczem oraz toalety. Przez wschodnią część parku Skuleskogen prowadzi 7 km fragment szlaku Hoga Kustenleden (Szlak Wysokiego Wybrzeża), który ma długość 130 kilometrów i jest podzielony na 13 odcinków.

Do Skuleskogen wyruszamy z wioski Käl położonej blisko południowego wejścia do parku. Jest to najdogodniejsze miejsce na jednodniową 15-16 kilometrową trasę okrężną. Z parkingu idziemy szlakiem prowadzącym w prawo przez las, do malowniczej zatoki Kälaviken. Dalej ścieżka prowadzi nad brzegiem morza aż do Näskebodarna. Następnym etapem trasy jest wyspa Tärnättholmarna. Po krótkim odpoczynku ruszamy dalej w kierunku jeziora Tärnättvatten leżącego na wysokości 162 metry. Górna część szlaku prowadzi po bezdrzewnym skalistym terenie, skąd roztacza się wspaniały widok na Zatokę Botnicką. Nad brzegiem niezwykle malowniczego jeziora Tärnättvatten znajduje się miejsce na rozpalenie ognia. Spędzamy tu dłuższą chwilę i przy okazji spożywamy obfitszy posiłek. Teraz można wyruszyć do najciekawszego miejsca w Skuleskogen, jakim jest szczelina Slåttdalsskrevan. Idąc ścieżką leśną lekko w górę, nagle po bokach wyrastają wysokie na 40 metrów pionowe ściany, odległe od siebie tylko o 7 metrów. Wchodzimy wyżej, aby oglądać szczelinę z góry. Kilka kroków w lewo od szczeliny odsłania się wspaniała panorama. Niżej wśród zalesionych skalistych pagórków widać jezioro Tärnättvatten nad którym niedawno odpoczywaliśmy, a dalej aż do horyzontu morze z mnóstwem szkierów. Po tych emocjach czas zrelaksować się na leśnej ścieżce, która prowadzi do rozgałęzienia szlaku. Skręcamy w prawo, do centralnej części Skuleskogen. Na kolejnym skrzyżowaniu szlaków skręcamy w lewo, gdzie po niecałych 4 kilometrach dochodzimy do parkingu w Käl.

Szczegółowy opis parku i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007

Pełny tekst w Magazynie Skandynawskim „Zew Północy” nr 4 luty-marzec 2010 Wydawca: PCIT TRAMP, Szczecin

Komentarze i opinie: