Park Narodowy Stora Sjöfallet (Szwecja)

Różnorodny krajobraz alpejski z arktycznymi akcentami.

Obszar: 1278 km²
Rok założenia: 1909.
Położenie: Północna Szwecja, około 100 kilometrów za kołem polarnym, na północny-zachód od miasta Jokkmokk. Od południa Stora Sjöfallet sąsiaduje z Parkiem Narodowym Sarek, od północy z Rezerwatem Przyrody Sjaunja. Parki Stora Sjöfallet, Sarek i Padjelanta razem stanowią największy w Europie chroniony obszar o powierzchni 5232 km²

Charakterystyka:

Nazwa Stora Sjöfallet, czyli „Wielki wodospad”, dzisiaj jest już właściwie nieaktualna. Mimo protestów Saamów nad jeziorem Akkajaure została wybudowana hydroelektrownia dzieląc obszar parku na dwie części. Sławny wodospad, który był jednym z najbardziej imponujących w Szwecji, obecnie ma bardzo niski poziom wody. Zapora zatrzymała całą wodę w zbiorniku. Na szczęście piękno krajobrazu nie zostało naruszone.

Górski krajobraz parku ma charakter alpejski z arktycznymi właściwościami. Teren jest bardzo zmienny, są tu wysoko położone równiny i głęboko rzeźbione doliny, grzbiety gór pokryte polami śnieżnymi i lodowcami. Duże obszary pokryte złomiskiem skalnym i otoczakami pozbawione są roślinności. Jezioro Akkajaure, które po wybudowaniu zapory znacznie powiększyło swoją powierzchnię, dzieli obszar parku na dwie części. Południowa część jest zdominowana przez pokryty lodowcami masyw góry Akka (2016 m). W północnej części leży masyw górski Kallaktjåkkå, którego północna strona przylega do głębokiej i wąskiej doliny Teusadalen. Wielkie różnice wysokości w parku powodują, że są tam różne typy wegetacji: dziewiczy las sosnowy w Vietas, górski las brzozowy, nagie ostre skały i wielkie otoczaki.

W Stora Sjöfallet najbardziej spektakularne widoki to pokryty lodowcami masyw Akka, imponujący dziewiczy las sosnowy w Vietas, wspaniała dolina Teusadalen, klify Kierkau (Gierkav) i wąwóz skalny Ahutjkarsa.

Dojazd:

Po dojechaniu do Jokkmok, które leży 5 kilometrów za kołem polarnym, kierujemy się dalej 50 kilometrów na północ drogą 45 i za miejscowością Porjus skręcamy w lewo, na drogę biegnącą wzdłuż północnego brzegu jeziora Stora Lulevatten. Przez park Stora Sjöfallet przebiega droga publiczna. W Kebnats znajduje się przystań, skąd można przeprawić się łodzią na drugą stronę jeziora do osady Sáltoluokta.

Trasy turystyczne:

Południowa część Stora Sjöfallet jest bardzo wymagająca. Teren jest trudny, do przejścia jest wiele rzek i rwących potoków. Na trasę najlepiej wyruszyć z Suorva, gdzie znajduje się hydroelektrownia. Zaraz za zaporą po prawej stronie drogi znajduje się duży parking gdzie można zostawić samochód. Po zaporze przechodzimy na drugą stronę jeziora i przy zagrodzie reniferów skręcamy w prawo. Ścieżka prowadzi dość stromo w górę przez bagnisty las. Dalsza droga przez dolinę Vuosskelvagge położoną na wysokości 950 metrów jest dość trudna, teren jest bagnisty lub pokryty złomiskiem skalnym. W miarę zbliżania się do jeziora Oarjep Átjek ukazuje się charakterystyczny, pokryty lodowcami masyw Akka. Na zachód od masywu Akka leży dolina rzeki Vuojatädno. Jest to granica parku Stora Sjöfallet i tu przebiega fragment szlaku Padjelantaleden. Za mostem na rzece Sjnjuvtjudisjahka skręcamy w lewo i ścieżką wzdłuż granicy parku dochodzimy do góry Nijak, leżącej już na terenie Sarka. Południowym stokiem góry Várdotjåhkkå przechodzimy w kierunku północnego zbocza góry Alep Gássavárásj i wracamy do parku Stora Sjöfallet. Nie należy schodzić na dno doliny, gdyż jest tam bardzo mokro i niektóre rzeki są zbyt głębokie do pokonania. Całą trasę można pokonać w ciągu 10-11 dni. Południowa część parku Stora Sjöfallet wymaga dużego doświadczenia w turystyce górskiej. Jest to teren zupełnie odludny, bez ścieżek i chat, gdzie często padają deszcze.

Sáltoluokta – letnia osada Saamów. W Kebnats znajduje się przystań, skąd kursuje łódź do Sáltoluokta fjällstation. Z Sáltoluokty warto odbyć jednodniowe wycieczki na górę Lulep Kierkau (Gierkav) i do wielkiego wąwozu skalnego Ahutjkarsa.

Sáltoluokta – ta perła górskiego obszaru jest letnią osadą Saamów, pięknie położoną nad brzegiem jeziora Langas na zewnątrz granicy parku narodowego.

Wielki wąwóz skalny Ahutjkarsa. Wąwóz w okresie ostatniego zlodowacenia wyżłobiła woda z topniejącego lodowca, której wielkie masy spływały kaskadami w dół do jeziora Langas. Z Sáltoluokty ścieżką dojdziemy prosto do wąwozu, skąd jest piękny widok na osadę i jezioro Langas. Trasa ma długość 12 kilometrów, prowadzi po łatwym terenie i oznaczona jest stożkami kamieni.

Góra Lulep Kierkau (1139 m). Niedaleko od Sáltoluokty ścieżka skręca w prawo opuszczając szlak Kungsleden i kieruje się w stronę jeziora Pietsaure. Mijamy odgałęzienie ścieżki do jeziora i idziemy cały czas prosto wzdłuż zbocza, dalej ostro w lewo i w górę. Ze szczytu jest wspaniała panorama na wielkie jezioro otoczone wysokimi górami pokrytymi lodowcami. Cała trasa o długości 14 kilometrów oznaczona jest stożkami kamieni.

Północna część Stora Sjöfallet. W Vietas znajduje się rekreacyjny obszar z wszelkimi udogodnieniami dla turystów. Jest tu pole namiotowe, hotel, biuro informacji turystycznej, sklep, restauracja i stacja benzynowa. Z Vietas można odbyć krótką wycieczkę przez dziewiczy las sosnowy doliną rzeki Viedásädno do jeziora Sátihaure. Amatorzy dłuższych wypraw mogą iść dalej wzdłuż południowego brzegu jeziora Gágirjávri. Końcowym punktem na północy parku będzie osada lapońska Ritsem, gdzie znajdują się domki kempingowe i punkt gastronomiczny. Z tego miejsca do Vietas prowadzi asfaltowa droga (50 km). W sezonie kursuje tu autobus. Długość trasy wynosi około 70-80 kilometrów. Północna część parku Stora Sjöfallet nie wymaga tak dużego doświadczenia w turystyce górskiej jak część południowa.

Szczegółowy opis parku i mapka w przewodniku „Skandynawia – Parki narodowe i rezerwaty przyrody”. Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007

Komentarze i opinie: